พระพุทธศาสนา

หลักธรรมที่เหมาะกับการใช้ในชีวิตประจำวัน

หลักคิด 16 ข้อ  ซึ่งบรรจุอยู่ใน

พรหมวิหาร 4   อิทธิบาท4   อริยสัจ4   และสังคหวัตถุ 4  

 

“พรหมวิหาร 4” หลักธรรมประจำใจ

 

พรหมวิหาร 4   ประกอบด้วย

ความเมตตา  กรุณา  มุทิตา  และอุเบกขา 

เพื่อให้ชีวิตตนเอง  ครอบครัวและคนรอบข้าง 

เกิดความร่มเย็นเป็นสุขไปทั่ว

 

1. เมตตา  :  ความปรารถนาให้ผู้อื่นได้รับสุขทั้งทางกายและใจ

2. กรุณา   :  
ความปรารถนาให้ผู้อื่นพ้นทุกข์ทั้งทางกายและใจเช่นกัน

3. มุทิตา   :  
ความยินดีเมื่อผู้อื่นได้ดีในเรื่องต่างๆ  โดยไม่คิดริษยา

4.อุเบกขา :  
การรู้จักวางเฉย  หรือวางใจเป็นกลาง เพื่อพิจารณา 

สิ่งต่างๆ ไม่ซ้ำเติมผู้ที่ตกอับ พร้อมกับมีน้ำใจให้ความ 

ช่วยเหลือตามสมควร  

 

“อิทธิบาท 4” หลักธรรมเพื่อความสำเร็จ

อิทธิบาท  แปลว่าบาทฐานแห่งความสำเร็จ 
หมายถึงสิ่งซึ่งมีคุณธรรม เพื่อให้ลุถึงความสำเร็จ
ตามที่ตั้งใจ  ผู้หวังความสำเร็จในสิ่งใด  ต้องทำตน
ให้สมบูรณ์  โดยมีพื้นฐานจาก 4 ข้อนี้

 

5. ฉันทะ  :  
ความพอใจในสิ่งที่ตนมี  ตนเป็น  ไม่ต้องการอยากได้ 

ใคร่มีมากเกินไป ซึ่งจะนำมาสู่ความโลภ

6. วิริยะ :

ความพากเพียรในสิ่งนั้น ไม่ย่อท้อง่ายๆ เมื่อพบกับอุปสรรค

 

 7. จิตตะ :

ความเอาใจใส่ฝักใฝ่ ไม่ล้มเลิกความตั้งใจกลางคันง่ายๆ

มีสมาธิจดจ่ออยู่กับสิ่งนั้นๆ

 

8. วิมังสา  : 

ความมีเหตุมีผลในเรื่องนั้นๆ  ความรู้จริงด้วยการศึกษา

อย่างลึกซึ้งถ่องแท้ เพื่อความเข้าใจ และความสำเร็จ 

“อริยสัจ 4”  ความจริงแห่งชีวิต

เป็นความจริง 4 ประการที่ทุกคนต้องเคยพบ 
คือการมีอยู่ของทุกข์ เหตุแห่งทุกข์  ความดับทุกข์ 
และหนทางไปสู่ความดับทุกข์  

 

9.  ทุกข์  : "ความทุกข์เกิดขึ้นได้จากภาวะเกิด  แก่  เจ็บ  ตาย "

ความไม่สมหวังทั้งปวง รวมไปถึงความสูญเสีย ความ

โกรธ  ความริษยา  อาฆาต  ความวิตกกังวล  ความกลัว 

ความอยาก  ความยึดมั่นถือมั่น  การพรัดพราก ฯลฯ 

เหล่านี้ล้วนเป็นทุกข์ทั้งสิ้น

10. สมุทัย : 

เหตุแห่งทุกข์  คือการพิจารณาถึงที่มาของทุกข์นั้นว่า
เพราะอะไร  เกิดขึ้นได้อย่างไร

 

11. นิโรธ  : ความดับทุกข์  เมื่อรู้ต้นเหตุของความทุกข์แล้ว ก็ต้อง
หาทางกำจัดเสีย  ทุกข์ก็จะไม่เกิดขึ้นอีก  หรือเกิดก็
น้อยลง  โดยการทำความเข้าใจและยอมรับความจริง
ของชีวิต

 

12. มรรค  : 
หนทางนำไปสู่ความดับทุกข์  คือการใช้ชีวิตอย่างมีสติ
 เพื่อให้เกิดปัญญา ที่จะชี้นำไปสู่หนทางของการพ้นทุกข์  

“สังคหวัตถุ 4”  เพื่อการยึดเหนี่ยวจิตใจ

หลักธรรมที่เป็นเครื่องยึดเหนี่ยวน้ำใจของผู้อื่น
เป็นการผูกไมตรีด้วยการเอื้อเฟื้อเกื้อกูลกัน

 

13. ทาน  :  
การให้  การเสียสละ  การแบ่งปันเพื่อประโยชน์แก่คนอื่น
ช่วยปลูกฝังให้เป็นคนที่ไม่เห็นแก่ตัว  ไม่ยึดติดวัตถุ  และ
คำนึงเสมอว่าไม่มีสิ่งใดยั่งยืน

 

14. ปิยวาจา : 
การพูดจาด้วยถ้อยคำที่ไพเราะอ่อนหวาน  จริงใจ
ไม่พูดหยาบคายก้าวร้าว พูดในสิ่งที่เป็นประโยชน์
เหมาะกับกาลเทศะ ถือเป็นบันไดขั้นแรกในการ
สร้างความสัมพันธ์กับคนรอบข้าง

 

15. อัตถจริยา : การให้ความช่วยเหลือด้วยจิตในที่เป็นกุศล

 

16. สมานัตตา : 
การเป็นผู้มีความสม่ำเสมอ  โดยประพฤติตัวให้มี
ความเสมอต้นเสมอปลาย  ช่วยให้เป็นคนจิตใจ
หนักแน่น  ไม่โลเล รวมทั้งยังเป็นการสร้างความ
นิยม  และไว้วางใจให้แก่ผู้อื่นอีกด้วย